در این مقاله به بررسی فرمولاسیون و نحوه عملکرد لوازم محصولات آرایشی مو و پوست پرداخته می شود. همچنین با بیان مزایا و معایب آنها آشنا می شوید.
محصولاتی چون: شامپوها، نرم کننده ها، محصولات صاف کننده مو، رنگ مو و حنا.
بدون شک پیشرفت های علمی و تخصصی صورت گرفته در حوزه پوست و مو می تواند کمک شایانی به متخصصین نماید. همچنین دانستن مزایا و عوارض احتمالی محصولات مراقبت و بهداشتی ،کارشناسان را در درک بهتر منابع آرایشی و درمانی یاری می رساند.
بدیهی است که آگاهی به روز از انواع جنس پوست و مو نسبت به جغرافیای محیطی ،کمک بالقوه ای به درمان هرنوع عارضه یا بیماری پوستی یا مویی خواهد نمود.
در حالی که امروزه پژوهشگران پوست و مو در مدیریت بیماری های پوست و موی سر متخصص هستند، اما طور کلی برخی از درمان های زیبایی هنوز مبهم باقی مانده است.
آگاهی در مورد لوازم آرایشی مو و روش های مختلف زیبایی و در کنار شناخت کلی از ساختار ساقه مو با علم پزشکی روز رابطه مستقیم داشته است.
اگرچه این گونه محصولات به طور گسترده در دسترس افراد است، اما محتواهای پزشکی و تخصصی نسبتاً کمیاب است.
هدف از این مقاله رسیدن به شناخت و درک بهتر ساختار و رشد و فعالیت ساقه مو بوده است. و در نتیجه با مطالعه ی آن پزشکان را قادر می سازد تا مسائل مختلف به درمان های زیبایی را بهتر ارزیابی کنند.
روشهای مراقبت از زیبایی مو بیشتر توسط زنان آفریقایی مرسوم بوده چون شکنندگی و آسیب موی آنها با روش های مراقبتی مو بهبود نیافته است.
شکنندگی مو
طبق گفته کارشناسان شکنندگی مو که منجر به شکستگی می شود می تواند به دلایل ژنتیکی و یا سوختگی ناشی از روش های مختلف مراقبت از مو رخ دهد. در اروپا اسپانیایی ها موهای مجعد یا بسیار فری دارند که از نظر بالینی به اندازه موهای آفریقایی حساس است و در معرض آسیب های مو قرار می گیرند. اگر چه داده های علمی برای اثبات اینکه آیا موهای اسپانیایی ها واقعاً به همین اندازه حساس است وجود ندارد. زنان اسپانیایی با موهای که با مواد شیمیایی صاف شده اند و از شکستگی مو و خشکی مو رنج می برند .آنها برای غلبه بر این مشکل از متخصص پوست کمک و مشاوره می خواهند، این موضوع را تصدیق می کند.
همچنین تشخیص ریزش موهای سر به دلیل تلوژن افلوویوم از ریزش به دلیل خشکی و شکستگی در ساقه مو مشخص نیست.
مو یک سیستم یکپارچه با رفتار شیمیایی و فیزیکی خاص است. این یک ساختار پیچیده از چندین مؤلفه مورفولوژیکی است که به عنوان یک واحد عمل می کنند. ساقه موی پستانداران به سه ناحیه اصلی تقسیم می شود:
- مدولا
- کوتیکول
- کورتکس
مدولا
مدولا در موهای خاکستری، موهای پر پشت و ریش آقایان وجود دارد و در موهای نازک کودکان وجود ندارد. در موهای زبرتر آسیایی ها مدولا بیشتری نسبت به اروپایی ها وجود دارد. مدولا در شکافتن موها نقش دارد زیرا ناحیه ای از مو که ضعف دارد را به عنوان مسیری برای رشد ترک ها در امتداد محور فیبر مو فراهم می کند.
کوتیکول
کوتیکول ناحیهای مقاوم از نظر شیمیایی است و از فلسهای همپوشانی (کراتینوسیتها) مانند روی سطح مو تشکیل شده است. شکل و جهت سلول های کوتیکول اثر اصطکاک در مو را مشخص می کند. کوتیکول معمولاً با ضخامت 6 تا 8 فلس برای آسیایی ها، برای اروپایی ها کمی کمتر و در موهای آفریقایی ها بسیار کمتر تشکیل می شود. این مطلب است که لایه نازک تر کوتیکول موهای آفریقایی را مستعد آسیب و شکستن می کند.
هر سلول کوتیکول حاوی یک غشای پروتئینی نازک به نام اپیکوتیکول است . هر سلول با یک لایه چربی پوشیده شده است و شامل متیل ایکوزانوئیک اسید (18-MEA) و لیپیدهای آزاد است.
در زیر غشای سلولهای کوتیکول سه لایه وجود دارد . همگی آنها حاوی پروتئین با پیوند های متقابل شدید سیستین هستنند،این لایه ها شامل موارد زیر می باشند:
- لایه A
- لایه بیرونی یا B
- اندوکتیکول
لایه اول حاوی مقدار بیشتری سیستین و سومی حاوی کمترین مقدار است. 18-MEA مسئول آب گریزی مو است که عمدتا توسط روش های آرایشی شیمیایی قلیایی از روی مو حذف می گردد . ممکن است به افزایش خشکی و آسیب های مو به انجامد.
غشای سلولی
کمپلکس غشای سلولی (CMC) ماده بین سلولی است. CMC شامل نوعی غشای سلولی ، مواد چسبنده (سیمان) است که غشای سلولی را بین دو سلول کوتیکول قشر مغز مو متصل میکند.
مهمترین لایه CMC لایه بتا نامیده می شود و اصطلاحا آن را سیمان بین سلولی می دانند و توسط لایه های دیگری از هر سلول احاطه می شود.
CMC و اندوکتیکول در برابر فرآیند های شیمیایی مانند دکلره کردن، رنگ کردن و صاف کردن مو بسیار آسیب پذیر هستند. همچنین، استحمام روزانه و استفاده از شامپو ممکن است CMC را تحت تاثیر قرار دهند.
در واقع شکستگی های سطح CMC ممکن است قبل از پاره شدن فیبر مو دیده شوند. قرار گرفتن در معرض شستشوی مکرر، حرارت و عدم محافظت در مقابل نور خورشید و عملیات شیمیایی قلیایی منجر به کاهش حجم لیپید سطح سلول می شود . در نتیجه آن را از حالت آبگریزی به سطح آبدوست تر و دارای بار منفی تبدیل می کند.
قشر مو چیست؟
قشر بخش عمده ای از توده موی انسان را تشکیل می دهد. سلول های بلند و دوکی شکل که توسط یک CMC به هم متصل شده اند . دارای گرانول های پروتئین و ملانین است . سلول قشر همچنین حاوی ساختارهای فیبری دوکی شکل به نام ماکروفیبریل ها است .
هر یک از میکروفیبریل ها متشکل از بخش های فیبریلر و ماتریکس بسیارمنظم و مرتب می باشد. ماتریکس ها توسط پروتئین های کریستالی با درونمایه سیستین فراوان شکل می گیرند. در حالی که ماکروفیبریل ها به صورت مارپیچی قرار گرفته اند. در داخل میکروفیبریل ها واحدهای رشتهای به نام پروتوفیلامنت وجود دارد. هر کدام شامل بخشهای کوتاهی از پروتئینهای آلفای-مارپیچ است که در زنجیرههای پلی پپتیدی پروتئین های زنجیره ی مارپیچ قرار گرفته اند.
موی صاف و فر
موی آلفا توسط نیروهای شیمیایی مانند: نیروهای یونی، پیوندهای هیدروژنی، نیروهای وان دووال و پیوندهای دی سولفیدی به هم پیچیده شده است. فرآیند صاف کردن مو شامل از بین بردن نیروهایی است که مو را نگه می دارد . به آن اجازه می دهد تا کشیده شود.
اگر جدا شدن پیوندهای شیمیایی با فر کردن موها همسو و همراه باشد، به آن “پرم” به معنای فر کردن دائمی می گویند. مواد بسیار قلیایی مانند هیدروکسید سدیم یا لیتیوم، گوانیدین، تیوگلیکولات آمونیوم، pH بالاتر از 9.0 دارند .آنها می توانند باعث ایجاد شکاف یا ترک در اندوکتیکول و CMC شوند. در بیشتر مواقع آسیب عمده به مو در حین و پس از استفاده از محصولات و ابزارهای مو رخ میدهد. در واقع به دلیل استفاده نادرست و عدم مراقبت در هنگام فرآیند آرایشی و یا شیمیایی به روی مو رخ می دهد.
آسیب های ناشی از استفاده از روش های شیمیایی را می توان با استفاده صحیح از محصولات مراقبت مو به حداقل رساند. از آن جلوگیری و یا آن را ترمیم کرد. لوازم آرایشی و مراقبتی مو ممکن است آب گریزی مو را افزایش دهد، کوتیکول را تقویت کند و بارهای الکتریکی و نیروهای اصطکاک را به حداقل برساند.
آسیب مو
همان طور که قبلا گفته شد آب گریزی مو به لطف لایه چربی 18-MEA امکان پذیر است. حذف این اسید چرب با پیوند کووالانسی فیبر را آبدوست می کند. در صورت خیس شدن، موهای سالم را می توان تا 30 درصد طول اولیه خود بدون آسیب کشید. با این حال، تغییرات غیر قابل برگشت زمانی رخ می دهد که مو بین 30٪ تا 70٪ کشیده شود.
کشش تا 80 درصد باعث خورد شدن مو می شود.بافت مو متخلخل هست و این موضوع در مورد موهای آسیب دیده بیشتر است.در حقیقت جذب آب باعث تورم در ساقه مو می شود. بنابراین درمان های مکرر شیمیایی، استحمام زیاد و استفاده از شوینده ها ایجاد کننده تغییراتی در بافت مو هستند . و در صورتی که شدت پیدا کنند می تواند منجر به خورد شدن مو شوند.
این تغییرات را می توان زیر میکروسکوپ به عنوان آسیب ساقه مو مشاهده کرد . به گره خوردن و وز شدن مومنجر می شود.
خشکی مو به طور خلاصه به انحطاط پیشرونده از ریشه تا نوک موگفنه می شود. خشکی معمولی به دلیل انجام استحمام روزانه است.
این مطلب یک مورد بسیار مهم است که وقتی مویی به شدت فرسوده شود و تحت درمان شیمیایی قرار گیرد، ممکن است پوسته پوسته شدن لایه های کوتیکول و از بین رفتن 18-MEA و ترک کوتیکول ایجاد شود.
اگر کوتیکول از بین رود، قشر مو در معرض آسیب بیشتر قرار می گیرد. از اینرو، منجر به خورد شدن و شکستگی فیبر مو می شود.
کلام آخر
با بررسی این مقاله شما به اشتباهات رایج در خصوص مراقبت از مو پی برده اید. برای جبران ، با صرف کمی وقت و همراهی با آکادمی یویونیس می توانید برای بهبود شرایط مو خود اقدام نمایید. همچنین با مطالعه تحقیقات محققان جهانی در اصلاح این فرهنگ قدیمی و سلامت جسم و روح خود قدم برمی دارید.