آیا هورمون استرس در رشد و ریزش مو تاثیر دارد

در این مقاله شما با توجه به نتایج آزمایشات متعدد محققین به روشنی در می یابد که استرس تا حد بسیار زیادی روی رشد مو در بدن و مخصوصا سر تاثیر منفی دارد. بنابراین با یویونیس همراه باشید تا از نتایج این تحقیقات مطلع شوید.

کورتیکوسترون (کورتون) با ارسال و انتقال پیام های مغناطیسی در پوست سلول های بنیادی فولیکول مو را فعال می کند. این مطلب باعث شد تا محققین در خصوص ارتباط بین ریزش مو و استرس، بررسی هایی را انجام دهند تا عوامل موثر آن را توضیح دهند.

به طور علمی زمانی که افراد دچار اضطراب و استرس می شوند، اغلب دچار ریزش مو هم می شوند. این وضعیت از خوابیدن فولیکول های مو ناشی می شود. این واکنش را به عنوان تلوژن افلوویوم شناخته می شود. اما علت مولکولی این نوع واکنش و کم کاری ناشناخته است.

مطالعات بنیادی

یاچیه هسو، زیست شناس سلول های بنیادی دانشگاه هاروارد است. برای حل این معما ناشناخته و مهم، وی و همکارانش به سراغ گروهی از موش ها رفتند. این آزمایش با ایجاد محیطی پر تنش و اضطراب آور برای گروهی از موش ها شروع شد.

آنها با قرار دادن موش ها در معرض ناراحتی های غیرقابل پیش بینی مطالعاتی را آغاز نمودند. با ناآرامی هایی مانند کج کردن قفس، روشن و تاریک کردن محیطی با چشمک زدن چراغ های اتاق، تأثیرات استرس را به طور واضح رویت کردند. در این مطالعه مشاهده شد که گروه مذکور از موش ها،نسبت به موش های دیگر که در محیطی با شرایط نرمال و بدون استرس نگهداری می شدند رشد موی کمتری داشتند.

غدد فوق کلیوی سازنده کورتیکوسترون است. در مراحلی از این تحقیقات غدد فوق کلیوی را از حیواناتی مانند موض و خرگوش برداشتند. برداشتن این غدد باعث افزایش رشد موی این حیوانات شد. گروه یاچیه هسو دریافتند موش هایی که غدد فوق کلیوی آنها برداشته شد نسبت به موش‌هایی که غده‌هایشان دست‌نخورده است، رشد و تراکم موهای بیشتری دارند.

فولیکول های مو دارای دو فاز استراحت و فاز رشد می باشند. فاز استراحت موسوم به تلوژن و فاز رشد را آناژن می نامند. به طور تخصصی می توان گفت که موش های که فاقد غدد فوق کلیوی هستند، دارای تلوژن کوتاهتر و فازهای آناژن طولانی تر هستند. بنابراین رشد موهای آنها به سطح بالاتری می رسد.

نکته شگفت آوری که محققین با آن روبرو شدند این بود که این اثر تا زمانی که سن موشها بالا رفت هم متوقف نشده و رشد مو در فاز آناژن مانده بود.

«نهایتا این آزمایشات نشان داد که میزان هورمون استرس به طور معمول در بدن در حال بالا و پایین شدن است. همین امر تنظیم کننده مهم مرحله تلوژن است.

نظر سایر محققین

روی یی، زیست شناس سلول های بنیادی فولیکول مو در دانشکده پزشکی فاینبرگ دانشگاه نورث وسترن می باشد. او با مطالعه این آزمایشات و بررسی تمام شواهد متنی را در Nature نوشته است.

او در بخشی از متن خود می گوید: «این اولین آزمایشی است که پیوند [مکانیسمی] بین هورمون های استرس و رشد مو را شناسایی کرده است. تحقیق به عمل آمده برروی موش ها، واقعاً از ابزارهای ژنتیکی برای تعیین سلول تاثیر گذار و تعیین ژنی که تاثیر گذار است استفاده می کند.

یاچیه هسو می‌گوید گروه او دریافتند که استرس می‌تواند با تحریک سیگنال‌هایی در سیستم عصبی سمپاتیک سلول‌های بنیادی ملانوسیتی را که به مو رنگ می‌دهند، مورد تاثیر قرار دهد. در نتیجه باعث می شود تا رنگ مو از مشکی را خاکستری تغییر کند.

در ادامه آزمایشات تیم یاچیه هسو، سلول‌های پشتیبان به نام سلول‌های پاپیلای پوستی را شناسایی کردند. این سلول ها سیگنال کورتیکوسترون را به تنظیم رشد مو تبدیل می‌کنند.

الین فوکس، زیست‌شناس سلول‌های بنیادی در دانشگاه راکفلر می باشد. وی در جریان تحقیقات تیم یاچیه هسو نقشی نداشته است. اما با مطالعه و بررسی روند گروه یاچیه هسو گفت: «در چند سال گذشته، این آزمایشگاه با برخی از شگفت‌ انگیزترین پدیده‌های مربوط به فولیکول‌های مو برخورد کرده است. این پدیده ها مدت‌ها مورد تحقیق قرار گرفته‌اند، ولی هیچ وقت از نظر مولکولی به شناخت و دانش درستی نرسیده بوده اند. تیم یاچیه هسو مشخص کردند که کورتیزون در پاسخ به استرس مزمن توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود. در نتیجه جریان خون به گردش در می آید. در نهایت تاثیر بسیار زیادی بر پاپیلای پوستی گذاشته و در تحریک رشد مو تأثیر می‌گذارد.

تطابق تحقیقات با بدن انسان

البته باید توجه داشت که رشد موی انسان با تمام پستانداران متفاوت است. در واقع رشد موی انسان بسیار بیشتر از تمام پستانداران است. به طوری که انسان به طور مرتب برای کوتاه کردن موی خود به آرایشگاه می رود. در حالیکه این مطلب برای موش ها و پستانداران ممکن نیست و هیچ موشی نیاز به کوتاه کردن مو ندارد.

دلیل علمی این مطلب مربوط به فاز آناژن یا تلوژن مو است که در انسان با تمام حیوانات متفاوت است.

بنابراین همواره یک سوال بدون جواب وجود دارد. انسان هایی هستند که در فاز تلوژن (استراحت) مو هستند. ولی چه اتفاقی می افتد که با وجود فاز استراحت، ریشه و پیاز موی خود را از دست می دهند؟

یاچیه هسو ‌گوید: «هنوز راه زیادی برای رسیدن به این مطلب در پیش است»!!!

کلام پایانی

استرس و اضطراب بر تمام بدن و سیستم ایمنی آن تأثیر می گذارد. علاوه بر آن در روند رویش مو نیز تداخل ایجاد کرده و باعث ریزش می شود.