از زمان های بسیار قدیم در سراسر جهان استفاده از انواع روغن برای نرم و زیبا شدن مو کاربرد داشته است. با این حال در اکثر مواقع تاثیر دقیق استفاده روغن بر روی مو و پوست سر مبهم بوده است.
شاید از دلایل رواج استفاده روغن بر پوست مو بتوان به در دسترس بودن آسان و ارزان بودن آن اشاره کرد.
لازم به ذکر است در تمام این ایام، روزانه بر تنوع روغن ها اضافه شده است. همچنین هر روز روغن‌های جدیدتری نیز کشف و عرضه می شوند.
عملکرد اصلی بیشتر روغن‌های مو این است که مانند یک نرم‌کننده روی مو عمل کنند. در حالی که ویژگی‌های منحصر به فرد در بعضی از روغن‌ها باعث شده است که عملکرد آنها بیشتر از نرم‌کنندگی باشد.
این مقاله بر روی انواع مختلف روغن مو و اثرات مفید احتمالی آنها تمرکز دارد. متخصصان مو باید از مزایا روغن ها و نحوه عملکرد آنها آگاه باشند.
چسبندگی مویرگی
چسبندگی مویرگی بین الیاف موی خشک و درمان آنها با انواع مختلف روغن همیشه و کماکان مورد بررسی و تحقیق محققین بوده است.
از دیر باز روغن‌های نارگیل، زیتون و آفتابگردان بسیار پرطرفدار و پر مصرف بوده است. این روغن ها در مورد چسبندگی مویرگی موها همیشه در راس روغن های مفید قرار داشته اند.
همواره چسبندگی مویرگی با گذشت زمان کاهش می‌یابد. اعمال گرما باعث کاهش بیشتر چسبندگی مویرگی برای روغن نارگیل و آفتابگردان روی مو شده است. در حالی که این مطلب در خصوص روغن های معدنی صحت ندارد.
سوالی که برای بسیاری از افراد مطرح می شود اینست که چسبندگی مویرگی چیست؟
فرضیه ای وجود دارد که کاهش چسبندگی مویرگی ناشی از نفوذ روغن به فیبر مو است. در این حالت لایه روغن نازک تری از روغن مذکور بر روی سطح باقی می گذارد. (از نظر علمی چنین کاهشی در چسبندگی مویرگی را می توان با تغییرات در فشار لاپلاس و در نواحی پل های مایع تشکیل شده بین الیاف مویی یا پشمی توضیح داد.)
به بیان ساده تر کاهش چسبندگی مویرگی بین الیاف مو به احتمال زیاد به دلیل نازک شدن لایه های روغن روی سطح مو است. در نتیجه جذب بهتر روغن در بافت مو اتفاق می افتد.
عوامل آسیب مو
بر خلاف ذهنیت اکثر مردم نسبت به دلایل ایجاد آسیب در مو باید بگوییم که همیشه آسیب های مو، ناشی از فرآیند شیمیایی یا فرآیند حرارتی نیست. در خیلی از مواقع نوع برخورد ما با مو در این مورد تاثیر گذار است.
به طور مثال ممکن است فردی به طور مکرر در طول روز از روش های متفاوت در نظافت و استایل مو برای حفظ و بهبود ظاهر آن استفاده کند. مثلا به طور مداوم مو های خود را برس و شانه کند. گرچه ممکن است برس و شانه بی کیفیت به سطح فیبر مو آسیب نرساند. ولی شروع کننده فرآیند آسیب در سطح مو می شود.
علاوه بر موارد ذکر شده، هرگونه درمان زیبایی نیز امکان دارد تغییرات نامطلوب در سطح مو، ایجاد کند. همواره با استفاده از تجزیه و تحلیل بازتاب نور لیزر و ملاحظه پراکندگی سطح بیرونی و بافت داخلی الیاف موی انسان، شما به صورت مستقیم سریع و غیر مخرب ناظر بر چنین تغییرات سطحی و مضری خواهید بود.
بررسی های سیستماتیک بر روی موهای متفاوت از نظر منشأ قومی و رنگدانه صورت گرفته است. در این بررسی زاویه شیب سلول‌های کوتیکول روی سطح فیبر مو اندازه گیری شده است. به طور کلی همه نتایج با توجه به تغییرات در اندازه، ضخامت و تفاوت رنگ مو مورد بحث پژوهشگران قرار می گیرد.
سایر آسیب های متداول مو
در موارد دیگر آسیب های متداول مو را می توان به مراقبت نادرست، ساییدگی مکانیکی، آسیب ناشی از نور خورشید و درمان شیمیایی تقسیم کرد. این عوامل می توانند ویژگی های فیزیکی و مورفولوژیکی مو را تغییر دهند. آسیب دیدگی مو با روش‌های متعددی شامل تکنیکهای میکروسکوپی (نسبت به از دست دادن پروتئین و میزان سطح کشسانی مو) تشخیص داده می‌شود.
این امکان وجود دارد که در تکنیکهای فوق اثر محافظتی محصولات مراقبت از مو نیز بررسی شوند. ارجاع به مطلب «آنچه باید در مورد پروتئین تراپی بدانید»
شاخص شکستگی مو / شاخص آسیب مولکولی مو
امروزه محققین شاخص آسیب مولکولی مو (HBI) را به عنوان یک ابزار برای تعیین تغییر در مشکلات مو در نظر می گیرند. HBI اندازه گیری قطر مو در یک سطح مقطع معین از یک ناحیه مشخص از مو سر است.
قطر مو در ریشه تا نوک مو به دلیل آسیب های روزمره متغییر است. این آسیب ها می تواند در اثر فرآیند شیمیایی، مراقبتی و یا رادیکال های آزاد محیطی بوجود آید. به طور کلی نسبت قطر مو در قسمت ریشه تا نوک ساقه را، به عنوان شاخص HBI (آسیب دیدگی) مو در نظر می گیرند. هر چه قدر میزان HBI بالاتر باشد نشانگر آسیب جدی تری در موی سر است.
تأثیر روغن در دو گروه آزمایشی و گواه
محققین در یک بررسی به مدت 120 روز در خصوص ارزیابی تأثیر آسیب های ناشی از شیوه های مراقبتی و بهداشتی مو و استرس در میزان HBI، بر روی دو گروه 30 نفره از داوطلبان به نتایج جالب توجهی دست یافتند. در این تحقیق HBI را به عنوان یک ابزار ساده و موثر برای تعیین آسیب مو در گرفته می شود. همچنین محافظت از مو توسط محصولات مختلف مراقبت از مو نیز بررسی می گردد.
این تحقیق بر روی دو گروه 30 نفره صورت پذیرفت. در ابتدا HBI مو هر 60 نفر اندازه گیری شد. سپس به مدت 120 روز مصرف یک روغن که با توجه به فواید مثبت روغن نارگیل بر روی موی گروه اول به صورت روزانه تجویز و مورد مصرف قرار گرفت. در گروه دوم استفاده از هیچ روغنی توصیه نشد. ارجاع به مطلب «روغن های مفید برای درمان خشکی، شکنندگی و زبری مو»
مشاهده شد که میزان HBI به طور قابل توجهی در گروه اول در مقابل گروه دوم کاهش یافت. این امر بیانگر افزایش همبستگی مولکولی فولیکول های مو در هنگام استفاده از روغن‌ها است. بنابراین تأثیر مفید ترکیب‌های مختلف زنجیره اسیدهای چرب طی مدت 120 روز به بهبود آسیب دیدگی منجر شد.
جمع بندی
استفاده از انواع روغن بر روی مو در درمان و بهبود وضعیت موخوره، درخشندگی، رطوبت و شادابی محسوس است. برای اطلاعات بیشتر مطلب «۱۰ راهکار خانگی برای درمان شوره سر به طور طبیعی» را مطالعه نمایید.
ساختار و شکل فیزیکی مو به طور معمول در طول فرآیندهای آرایشی و آراستگی پیچ و تاب می خورد. به همین دلیل باعث گره خوردن و شکستگی در الیاف مو می شود. در نتیجه استفاده از روغن ها حتی به لحاظ آرایشی نیز توصیه می گردد. توصیه می شود، مطالب «آموزش تهیه و مصرف انواع ماسک مو در خانه» و «آموزش تهیه و مصرف انواع ماسک مو» را از سایت یویونس مطالعه کنید.
